İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine Bir İnceleme-George Berkeley Yoksa her şey düşünce mi? Felsefe tarihinin en ilginç kişiliklerinden biri George Berkeley. Ona göre made diye bir şey yok. Bütün var olanların varlığı onları algılayan en az bir bilince bağlı. Başka deyişle, şeyler ancak bizim kafamızda var. Öyleyse yalnızca düşünceler vardır. Peki niye gözlerimi kapadığımda ağaç yok olmuyor; çünkü başka biri ya da Tanrı onu algılıyor. Nesneler arasındaki ilişkileri, bağları kuran da O. Çünkü nesneler yalnızca düşünceler ve düşüncelerin hiçbir gücü yok. Bütün güç düşünende. Dünyada nesneler olmadığına, yalnızca idealar olduğuna göre neden ile sonuç arasındaki bağ da ancak insanın kafasındadır, ya da Tanrıda/n/dır. Şeyler arasındaki etkileşimler de Tanrının istemesinin bir belirmesidir. Tanrının bir ideası olarak, biz insanlar, bir şeye neden olamayız. İstememiz kendi anılarımızı canlandırmaktan, kafamızda bir şeyler tasarlamaktan, belki de düş kurmaktan öteye gitmez. Beri yandan Tanrı şeyleri birbirine capcanlı ve beli bir düzen içinde bağlar, bunu bizi şaşırtmamak için yapar. Doğada yasalar olmasaydı; yani bir düzen olmasaydı biz yaşlansak da bir bebek gibi kalır, dünya konusunda hiçbir bilgi edinemezdik. O zaman da yaşamımızı yoluna koyamazdık. Filozofumuza göre bu dünya pek de bilinmesi gereken bir yer değildir. O bir anlam dünyasıdır. Tanrı bu görünenler aracılığı ile onu anlamamızı amaçlar. Ancak insan bu dünyanın anlamı olan Tanrıya varmak yerine bilim aracılığı ile dünyayı bilmeye yönelmiştir. Başka deyişle gereksiz bir işe kalkışmıştır. Çünkü bir dili konuşan kişinin o dilin gramerini bilmesi gerekmediği gibi biz de bu dünyada işleyen yasaları bilmesek de olur. Önemli olan Odur. Açıkçası insanın işi, görünenlerin görünmesinin nedeni olanı ya da biricik gerçek nedeni anlamaktır. Bu dünya tümüyle Tanrıyı anlatan bir kitap gibidir. Gramer bilmese de, dili herkes bilir. Bu kitabı anlamayanlar onun dilini bilmediklerinden değil, yüzeysel olanda takılıp kaldıkları için anlamazlar. Bu takılıp kalma en korkunç sonuçları doğurur. Beri yandan var olan her şey ancak bizim kafamızda varsa kuşkuculuğa yer yoktur. Çünkü bizde olduğu için, bizim bir düşüncemiz olduğu için dünyanın bizce bilinemeyen bir yanı olamaz. Bu söylediklerimiz İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine Bir İnceleme'nin yaklaşık bir resmi. İlk kez 1710'da basılan bu çetin kitap, insanın dünya konusundaki neredeyse bütün varsayımlarını alt üst ederek yüz yılar süren tartışmaların ilk kıvılcımı olmuştur. Her şey düşünce mi? Bu dünyanın bir anlamı var mı? Bütün güç düşünende mi? Bu sorular heyecan verici değil mi?