“Türklerin Altın Çağı” kitabı Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın engin birikiminden doğan satırlar arasında dolaşmak isteyen her yaştan okuyucunun zevkle okuyacağı bir başucu kitabı. Kitap, Orta Asya’nın bozkırlarından gelerek Avrupa’nın içlerine kadar ilerleyen çeşitli devletler kurarak çevre coğrafyalara hükmeden Türklerin dünya tarihindeki yerini ele alıyor. Yazara göre, Türkler yayıldıkları kıtaları hem adalet esasıyla yönetmişler hem de mimariden musikiye, edebiyatan tıba kadar pek çok alanda hakim oldukları coğrafyalarda kalıcı izler bırakmışlardır. Prof. Dr. İlber Ortaylı, Türklerin tarih boyunca serüvenini ele aldığı kitabında 14. ve 17. yüzyıları arasında Hindistan’dan Viyana kapılarına kadar ilerlerken aynı zamanda Orta Asya, Kafkasya, Ortadoğu ve Avrupa’nın tarihini de şekilendirmiş olduklarını belirtiyor. Bu nedenle bu bölgelerin tarihini anlamak için Türk tarihini de bilmek gerektiğini ifade ediyor. Türklerin uyguladıkları askerî taktiklerle imkânsız görülen muharebelerden zaferle çıktıkları, bu zaferler sayesinde ülkeler fethedip topraklarını genişletiklerini belirtiyor. Ortaylı'ya göre Timurlular, Altın Orda, Memlukler ve Osmanlılar, en önemli Türk devletleriydi. Türkler’in en parlak devrinin Emir Timur dönemi olduğunu belirtiyor Ortaylı. Bu dönemin, Türk asırları içinde hem askeri örgütlenme, hem idari örgütlenme, hem istihbarat hizmetleri, hem ticaretin örgütlenmesi, hem de ilmi kurumların ortaya çıkışı, yayılışı ve edebiyat bakımından en parlak devri olduğunu belirtiyor. Hata belki de son parlak devir. Kitapta altı çizilen bir diğer nokta da Türklerin askeri yetenekleriyle öne çıkan mareşaler yetiştirmeleridir. Bunlar arasında Emir Timur, Fatih Sultan Mehmed, Sultan Baybars, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman, Babür Şah en önemlileridir. Ortaylı özelikle Yavuz Selim Han'ın düzenli, etkin bir idare kuran bir fatih olduğunu belirtmekte ve Türk tarihinde ayrı bir yere sahip olduğunu vurgulamaktadır. Öyle ki onun kadar coğrafyayla stratejiyi birleştiren biri yoktur. Ateşli silahlara dayalı ordusunun mareşaliydi. Ortaylı’ya göre Yavuz’un son seferinin nereye olduğu hâlâ meçhuldür. Bir müdet daha iktidarda kalmış olsaydı, belki de İtalya’ya yöneliyordu. Yazara göre, Kanuni devri ise Osmanlı devlet katında ve düşüncesinde mükemeliğin bir göstergesi sayılıp sonraki yüzyılarda örnek alınan bir devir olmuştur. Kanuni sadece bir mareşal değil aynı zamanda şairdi ve müziğin de her türüne düşkündü. Ortaylı, Kanuni'nin Budin’de Matyos Cornivius’un kütüphanesinden getirtiği kitapları ve Topkapı kitaplığında aralarında cihanşümul değerde olan kitaplardan hareketle Kanuni'nin bilim ve sanata verdiği önemden bahsediyor. Kitapta, Fatih ve Kanuni tarafından oluşturulan kütüphanenin sadece Şark’ın değil, aynı zamanda Garp’ın da önemli bir kitap hazinesi olduğu, böylece bu sanatkâr ve ilim seven padişahlar sayesinde orijinal bir Osmanlı kültürünün oluşturulduğu vurgulanıyor. Ortaylı kitabında Türklerin siyasi, ekonomik, kültürel ve askeri tarihine değinirken bugünkü tarih anlayışına dair görüşlerini de aktarıyor. Ortaylı’ya göre genç nesilerin ve geniş toplumun tarih ve kahramanlar üretmeye değil, yalnızca doğruyu öğrenmeye ihtiyacı var. Çünkü toplum kendi tarihini bilerek nereden geldiğini, nasıl yurt edindiğini öğrenmek zorundadır, tarihi hafızası olmayan toplumların nerelere gideceğini, sürükleneceğini ve dahası neler yapabileceği kestirilemez. Türklerin bu geniş tarihini ele alırken tarihçilere büyük görev düştüğünü belirtiyor. Ona göre tarihçi, belgeye dayalı yazmaya ve metin okumasına özen göstermelidir. Metin okumak için elbete dil bilmelidir. Hata üç tane ölü üç tane de yaşayan, günümüzde yaygın kulanılan dili öğrenmelidir. Kaynakları iyi analiz ederek mesnetsiz idialardan, kendine göre saptırma ve kesip biçmelerden uzak durmalıdır. Zaten tarihçilik doğrudan kapısından girilen bir bölümle değil merakla, kendini yetiştirmeyle olacak bir iştir. Türklerin Altın Çağı kitabı fiyatı ile de raflardaki cazip seçeneklerden biri olarak yerini alıyor. Son söz olarak Türkiye’de tarih denilince ilk akla gelen isimlerden olan İlber Ortaylı “Türklerin Altın Çağı” adlı kitabıyla Türklerin tarihinden, günümüz tartışmalarına, tarihçilik mesleğinden bu coğrafyanın kültürüne dair nitelikli bir başucu eseri sunuyor.