Urfanın Doğusunda Antik Bir Kent: Soğmatar Urfanın Doğusunda Antik Bir Kent: Soğmatar - Selahatin Eyubi Güler Urfa’nın 65 km. doğusunda yer alan Soğmatar; Musa Kuyusu, Kutsal Tepesi, 9 anıt mezarı, Süryanice yazılı heykeleri ve Soğmatar valilerinin yazıtlı rölyeflerinin bulunduğu Pognon Mağarası (Ay Tanrısı Sin Mağarası) ile ilgi çeken gizemli bir antik yerleşimdir. Roma öncesi Edesa Kralığı döneminden kısmen korunarak günümüze ulaşan bu kent kalıntısı, bugün Eyubiye ilçesine bağlı Yağmurlu Köyü içinde bulunmaktadır. 15 km güneyindeki Şu‘ayb Şehir kalıntıları, kuzeyinde Bizans dönemi manastırı Sanem Mağara, doğusunda Betik’teki Erken Hıristiyan döneminden kalan manastır kalıntısı, Süryanice yazıtlar ve kaya mezarların bulunduğu Kasr’ül Benat da diğer önemli tarihi merkezlerdir. Güneybatısındaki Haran’a uzaklığı ise 53 km.’dir. Soğmatar’ı 1907 yılında yaptığı bir yayınla dünyaya tanıtan Fransa’nın Bağdat Konsolosu, Diplomat, Arkeolog ve Asuroloji uzmanı Henri Pognon’dur. O tarihten sonra Segal, Drijvers ve Healey bu antik şehirle ilgilenmişler ve onlarca yayın yapmışlardır. Selahatin Eyubi Güler’in yerel bir tarihçi olarak 191 yılında başlayan bu antik şehirle ilgili araştırmalarının sonucunda ortaya çıkan bu çalışma, Soğmatar’la ilgili ilk Türkçe kitap olması açısından önemlidir.