Yengeç Dönencesi - Henry Miler Henry Miler yılarca yasaklı kalmasına rağmen bugün çağdaş edebiyatın en önemli başyapıtlarından biri sayılan Yengeç Dönencesi ile karşınızda. “O günden bu yana her kaçığın Pariste er ya da geç keşfetiği bir şeyi keşfetim cehenem azabı çekecek olanlar kendilerine uygun cehenemi ısmarlayamıyordu.” Akıntıya kapılmış dümensiz bir gemi. Anahtarı olmayan bir delik. Haz hüzün hezeyan. Zamanın çarkında medeniyetin kokuşmuş sularında sürüklenen çivisi çıkmış bir dünya burası. Birileri tüler kadifeler içindeyken diğerleri balçıklara gömülmüş debelenmekte. Zaman geçip gidiyor. Ne dün var ne yarın. Ve Henry Miler çorak topraklar üzerinde yeraltı baharlarının peşinde. “Zaman zaman patlayan bizi yaralayan ve içimizi dağlayan bizden iniltiler gözyaşları ve bedualar koparan sayfalar okuyorsak bilin ki bunlar sırtı duvara dayalı tek savunması sözcükler olan biri tarafından yazılmıştır sözcükler dünyanın yalancı ve ezici ağırlığından yüreksizlerin kişilik mucizesini çökertmek için yaratığı işkence aletleri ve çarklardan her zaman daha güçlüdür.” Bir soru sormak istiyorum önce. Testere metin, diye bir şey var mıdır edebiyata? Öyle roman, hikâye, şir diye tür ayrımı yapmadan, Beat, Gerçeküstü vb. akımlara bağlamadan saf metin üzerinden soruyorum bunu. Her paragrafını, cümlesini okuduğunuzda “hatır hatır” ileri giden, bir diğer paragrafa geçtiğinizde “hatır hatır” geri gelen. Bu ileri geri gidişlerde yerinde sayıyor gibi görünüp inebileceği kadar derinlere inen bir testere metin! Yengeç Dönencesi’ni başka türlü anlatmaya imkân yok sanırım. Muhamed Ali’nin dövüşmesi gibi yazıyor Henry Miler Yengeç Dönencesi’nde. Kelebek gibi uçuşuyor Paris sokaklarında, arı gibi sokuyor otel odalarında. Fahişelerin sapına kadar fahişe olduğu, aylakların gerçekten aylak olduğu insanları anlatıyor. Öyle macera olsun diye “yola” çıkan Püriten Amerikalıları, en asabi bohemleri tekme tokat dövebilecek kahramanlar bunlar. Harbi adamlar, afili fahişeler bunlar. Birbirlerine çok sıkı bağlı oldukları kadar, ilk fırsata paketleyip memleketine gönderecek tipler. Tekinsizler. Vaktinde neden yasaklandığını tahmin edebiliyor insan! Birilerini ürkütmüştür bu kitap, ürkütecektir de! Henry Miler’in Yengeç Dönencesi bağıran değil, sürekli ekolanan bir sese sahip. Testere etkisi biraz da buradan geliyor. Avi Pardo’nun etkileyici çevirisiyle, okumak boynunuzun borcu.Çağlayan ÇevikBir Paragraf