Hesaplaşma - Vahdetin Engin Arka Kapak Yazısı: 1908-1918 arası Türkiye’nin kaderine hâkim olan İtihat ve Teraki Partisi, mensuplarının bütün iyi niyet ve vatanseverliklerine karşın, ülkenin büyük bir felakete sürüklenmesine yol açtı. İtihatçı zihniyete göre; iktidara sahip olmanın yolu darbe yapmaktan geçiyorsa bu yapılırdı. “Ya devlet başa ya kuzgun leşe” aralarında kulandıkları meşhur bir slogandı. Eski İtihatçıların bir kısmı, Cumhuriyet’ten sonra, her ne kadar güçlerini kaybetmiş olsalar da devletin başına geçme arayışı içinde oldular. Bunun yolunu da Mustafa Kemal Atatürk’e suikast yapmada aradılar. Bu olay tarihe İzmir Suikastı olarak geçti. Eski İtihatçılardan oluşan bir kesim 15 Haziran 1926 tarihinde İzmir’de Atatürk’ü öldürmeyi düşündülerse de suikast girişimi başarılı olmadı. Sonrasında ise bir hesaplaşma dönemi başladı. Bu hesaplaşmadan dönemin muhalif kesimleri önemli bir darbe aldılar. Görünen o ki bu olayda, gelişmelerden haberi olmayıp kendi köşesine çekilmiş birçok eski İtihatçı da yargılandı, bazıları da cezalandırıldı. Bu da muhtemelen, her zaman potansiyel tehlike olmanın ceremesini çekmek anlamını taşıyordu.